Leerrecht

“Maar mama, dat is toch zielig!” vraagt hij ter bevestiging van zijn eigen emotie. Dit had ik niet verwacht. Wel gehoopt, stiekem, maar verwacht niet. Ik verwachtte een onverschillig mannetje dat schouderophalend niet wilde praten over zijn dag. Alsof er niets was gebeurd. Maar nu ging hij al een half uur door over kinderarbeid. Oke, ik had liever een onderwerp gehad als bijzondere lichtgevende kwallen of waarom de lucht blauw is. Maar ik kijk een gegeven paard niet in de bek. Ik hoor graag over zijn dag waarin hij, met een ander jongetje waarvan hij zowaar zijn naam heeft onthouden, een bouwspel heeft gedaan. Alleen volgt de uitleg daarvan niet want zijn hoofd zit ook vol met werkende kinderen, kennelijk het thema van die middag. Het heeft in ieder geval zijn aandacht gewekt. 

Ik leg hem uit dat het vroeger echt heel normaal was dat kinderen moesten werken omdat de ouders niet genoeg verdienden om hun kinderen te eten te kunnen geven.

“En de koning dan? Die was toch rijk?” Ik voel dat hij vanaf nu net zoveel sympathie voor ons koningshuis kan opbrengen dan  zijn oma, helemaal niets. 

“Tja die was rijk en hoefde niet te werken. Tenminste, geen zware lichamelijke arbeid. Die regeerde over zijn land en bepaalde de wetten. Gaf bescherming met zijn leger of ridders. En liet de mensen op zijn land werken en in zijn land wonen” 

“Kon hij dan niet even delen?” zegt hij daarop verontwaardigd. Tja, wat kun je dan anders doen dan smelten? Ik hoop dat hij dit inzicht niet ergens verliest op zijn pad. 

“Gelukkig kwam er ook ooit iemand die een einde maakte aan werkende kinderen. Die vond dat ook zielig en daarna werd er besloten dat kinderen niet meer mochten werken. En weer daarna was er iemand die zei dat ze naar school moesten omdat er nog steeds heel veel kinderen werkten ondanks dat dat niet mocht. Zo konden ze leren lezen en schrijven. Dan konden ze als ze groter waren een betere baan vinden waarmee ze meer geld verdienden en hoefde hun kinderen ook niet te werken.”

Eigenlijk is het een mooie invulling van zo’n eerste dag weer naar school. Voorzichtige stapjes en daarbij een mooie uitleg waarom alle kinderen in ons land eigenlijk naar school moeten. Topdown zeg maar. 

Maar nu we de stap 118 jaar geleden hebben gemaakt om onze kinderen onderwijs te geven in plaats van arbeid om zo meer welvaart te krijgen, wordt het tijd voor iets anders. Meer dan een eeuw is er voorbij gegaan. Een eeuw waarin iedereen toegang kreeg tot een auto, telefoon, televisie, wasmachines en dus ook onderwijs. Een eeuw waarin meer is verandert dan andere eeuwen daarvoor. Een eeuw waarin we veel welvaart hebben gekregen. Een eeuw waarin een kind niet meer hoeft te werken. Dat is mooi. Maar we leven nog wel naar een leerplichtwet die bedoeld is om een einde te maken aan kinderarbeid middels onderwijs. Misschien wordt het tijd om het andersom te gaan zien. Nee, niet om middels onderwijs kinderen aan de arbeid te krijgen of misschien toch wel? Misschien moeten we middels onderwijs kinderen aan de arbeid krijgen. Kinderen die dan wel inmiddels volwassen zijn geworden. Maar wel kinderen die op school hebben geleerd wie ze zijn en waar hun talenten liggen. Een talent voor taal of juist wiskunde? Of voor handvaardigheid of communicatie? Of een talent voor verzorging of rechtvaardigheid? 

Iets doen waar je hart voor klopt zodat we gelukkig zijn. 

Komen we daar als we allemaal hetzelfde moeten leren? Komen we daar door continu te toetsen? Komen we daar door steeds hetzelfde aan te bieden? 

Leert een kind dat graag rekent de taal niet makkelijker door het als een sommetjes aan te bieden? Of een taalgericht kind, gaat dat makkelijker rekenen als de som in een verhaaltje aangeboden wordt? 

Ik weet het niet. Ik weet wel dat onze kleuters nu al worden afgerekend door een CITO-toets in groep 1 omdat hij graag kleurt in plaats van kralen telt. 

Maar misschien moet er eerst wat veranderen in de wetgeving voordat we de noodzaak zien om het onderwijs aan te pakken. 

Geen leerplicht meer maar een leerrecht. Het recht om iets te leren. Voor iedereen. Geen koning meer die rijk is, maar rijkdom deelt. 

Het aantal kinderen dat uitvalt op school stijgt ieder jaar weer en dat zijn echt niet allemaal hoogbegaafde kinderen zoals mijn zoon die momenteel thuiszit met zijn intelligente brein. In 2017/2018 waren dat er 4479. 267 meer dan het jaar ervoor. 

Maar nu is er een plicht om naar school te gaan. Het ligt nu bij de burger om te voorzien in onderwijs zonder dat we zelf mogen kiezen hoe. Wat nu als er een recht komt? Een recht om te leren. Ze noemen het nu zo wel maar dat is het niet. In mijn optiek zou dat ook onder mensenrechten moeten vallen. Je hebt recht op jouw eigen mening, recht op jouw eigen geloof, maar dus niet op jouw eigen onderwijs. Als je nu niet meekomt op school dan heb je pech. Het draait allemaal om op school zijn.

Wat nu als iets verschuift van een plicht naar een recht? Dan staan niet langer meer de ouders terecht als hun kind niet naar school kan maar de regering. Dan kunnen de ouders naar de rechter stappen en zeggen:”Mijn kind heeft het recht om iets te leren en dat gebeurd nu niet. Geef ons waar we recht op hebben.” 

Mijn zoon is ooit getest alleen maar om die simpele reden. Hij leerde niets, helemaal niets en dat wilde we wel. We wilde dat hij iets zou leren, dat hij ook het recht heeft om iets te leren. 

Geloof me, het wordt er echt geen zooitje van hoor. Na de afschaffing van kinderarbeid zijn we er ook beter van geworden. Natuurlijk niet meteen. Het heeft vast wat voeten in aarde gehad en het ging niet zonder slag of stoot. 

Het zal met vallen en opstaan gaan,  maar als er dan één( of 267) valt, geef het dan ook de tijd om weer op te staan en de ruimte om iets te leren. Leerrecht. 

En natuurlijk heeft ook de overheid een leerrecht, ook zij mogen leren. Maar vooralsnog hebben ze nu eerst in mijn ogen een leerplicht, een plicht om te leren. 

Ik denk ook graag in oplossingen en ik stel voor om alle spelletjes waar een winnaar en een verliezer uit voortkomt, af te schaffen op school. Coöperatie-spellen, dat moet de nieuwe trend van 2019 worden.  En leerrecht het woord van 2019. Leer kinderen dat we er allemaal toedoen in de samenleving, van timmerman tot professor en dat we er alleen komen door samen te werken. Dat we iemand nodig hebben die graag zorgt of juist rechtvaardigheid hoog in het vaandel heeft staan. Een dokter kan een briljante genezer zijn met een onbevreesd enthousiasme dat ondersteunt wordt door intellect, maar al zijn patiënten sterven evengoed als hij niet in een ruimte kan opereren die gebouwd is door bouwvakkers, steriel gemaakt wordt door schoonmakers en waar hij op zijn wenken bediend wordt door verpleegkundigen die hem in staat stellen zijn werk te doen. Maar goed, dat is de wereld volgens Carola! 

Dat en vliegende eenhoorns die door mijn woonkamer zweven terwijl mijn dochter zachtjes meedeint op mijn favoriete deuntje dat uit de speakers komt en mijn zoon getransformeerd tot een Brachiosaurus door het beeld rent terwijl………………..

https://open.spotify.com/track/6Au80eD2nty1qvZaxLEkkG?si=XFVQPj-_QCmpTptaRTnsMw