Kra! Kra! Het gekraai klinkt door de muren heen. Ze vliegen af en aan. Je hoort de vleugels uitspreiden en klapwiekend op en neer slaan. Ze hebben de hele tuin bezet en jagen alles wat in de buurt van hun maal komt furieus weg. Je durft ze haast niet weg te jagen, wetende dat er nog een hele zwerm op de wacht zit bij de buurvrouw op het dak. Zelfs de hond durft je er niet op af te sturen, bang dat hij dood geprikt wordt door grote zwarte snavels. Of toch in ieder geval blind. Pestvogels!
Dat denk je, terwijl jij je achter het gordijn verscholen houdt, bang dat ze zelfs door het dubbele glas gevlogen komen. Zo van dichtbij zijn ze best groot en imponeren ze jou met hun gitzwarte kleur.
Je zou je zo kunnen wanen in een Alfred Hitchcock film over moordende vogels. Ik bedenk me dat ze misschien zo aan hun naam zijn gekomen. Het was een tafereel wat bij me opkwam toen ik het bericht van natuurmonumenten las over de zwerm pestvogels die ons land kennelijk na lange tijd weer eens bezoeken. Schijnbaar een bijzondere bedoeling. Ikzelf had er nog nooit van gehoord.
Als vogellaar kun je misschien nog maar het beste in Engeland wonen. Ik weet niet of daar mooiere vogels te spotten zijn of zo, maar de namen die ze daar aan vogels geven doen vriendelijker aan dan in ons kikkerlandje. Ze zijn daar minder cynisch met, in ieder geval, hun vogelbenamingen dan in Nederland.
Want hier moet je blijkbaar automatisch voorbij de naam van een beestje kijken.
Hier in Nederland hebben we ijsvogels die dan weer niet met ijs kunnen overleven. Die heten in het Engels Kingfisher. Een veel juistere benaming voor een vogel die een meester is in vis vangen.
En daar hebben ze, net als hier, weleens een invasie van Waxwings. Een vogeltje uit Rusland en Scandinavië dat op zoek is naar bessen. Een vogeltje met vleugels die een paar rode veren bevatten waarbij het lijkt of er ouderwetse zegellak is gebruikt om de vleugels te sieren. Een vogeltje dat door ons foeterend wordt uitgemaakt voor pestvogel. Zelfs de wetenschappelijke naam Bombycilla garrulus is mooier dan onze Nederlandse benaming. En als je vervolgens een foto ziet van het beestje snap je de naam al helemaal niet meer. Hij is niet groot, zwart en brutaal.
Vervolgens kun je denken dat de vogel zijn naam dan misschien dankt aan zijn karakter. Dat de vogel regelmatig overspoelt wordt door een soort territoriale drift die ervoor zorgt dat hij iedereen uit zijn leefgebied probeert weg te pesten. Maar dat is ook niet het geval. Het is een vredelievende vogel.
Nee, wij Nederlanders hebben hem ooit de naam pestvogel gegeven omdat hij hier niet heel regelmatig overwintert. Zo zie je hem jaren niet, en ineens is hij er weer. Net als de pest vroeger. De zwarte dood. En schijnbaar is het een paar keer voorgekomen dat juist op het moment dat er een uitbraak was van de pest, er ook een zwerm van deze vogeltjes ons land weer eens bezocht. Alleen wisten ze toen niet dat ze de pest kregen van de vlooien die besmette ratten bij hun droegen.
Automatisch moet ik dan ook denken aan de pestmaskers die ze in de middeleeuwen gebruikte als de pest heerste. Maskers met snavels als vogels.
En je hebt ook de vogelpest, waarvan we jaren geleden een massale uitbraak hadden. Maar dat is meer een griep en mensen worden er zelden ziek van. Wat is het met de pest en vogels dat ze haast onlosmakelijk aan elkaar verbonden lijken te zijn?
Net als de term hoogbegaafdheid en slim zijn. En als je slim bent, dan moet je ook hoogopgeleid zijn want dan is school een makkie. En als je hoogbegaafd bent, ben je slim. Twee termen die niet los te koppelen lijken te zijn.
Ik voel me niet slim en ben niet hoogopgeleid maar toch. Toch lijkt mijn zoon op mij. Een nog jonge versie van mij. Hij lijkt op mij met al die karakteristieke uitingen waarvan ik lees dat ze bij hoogbegaafdheid horen. Maar als ik naar hem kijk, zie ik vooral eigenlijk een hele normale jongen.
Dus heb ik me opgegeven voor een IQ- test. Voor anderen misschien totaal onbelangrijk maar voor mij doodeng.
Maar net als de pestvogel waarbij we er langzaamaan achter kwamen dat ze helemaal geen pest verspreiden, vind ik dat er best duidelijkheid mag komen. In mijn geval over mij. Ergens denk ik dat dat wat zaken makkelijker maakt voor mij en mijn kinderen. Maar ook voor mijn ouders. Of ik maak me dat wijs om een test te rechtvaardigen, om me over mijn angst heen te zetten.
Hoe angstaanjagend de test ook klonk, dat was hij niet. Net als dat mooie pestvogeltje.
Het was wel leuk en ik hoefde er, zoals de naam wel doet vermoeden, niet slim voor te zijn. Net als dat pestvogeltje.
En nu blijk ik hoogbegaafd en dat is dan weer heel anders dan wat er vroeger van me gedacht werd. Net als dat pestvogeltje.
Ach ja, what’s in a name?!
[spotifyplaybutton play=”https://open.spotify.com/track/0KUy5s5EoIVEqSItAp9zrZ?si=5ooudKS0QTCRHeei4JOV-w”/]
